امروزه میشه هواپیماها رو مهم ترین وسیله حمل و نقل عمومی دونست. اونا می تونن طی یه وقتی کوتاه، مسافتای طولانی رو طی کنن. امنیت و بهره وری بالا، اونا رو به ماشینایی بدون جانشین در زندگی بشر تبدیل کرده. هواپیماها به سامانه های ناوبری و رفاهی پیشرفته ای مجهز هستن و می تونن سفری راحت رو واسه مسافران به ارمغان بیارن. اما پشت این آسایش، رازهایی نهفتهه که کمتر مورد توجه قرار گرفتن.
خیلی از ما، به نکات پنهونی که درون پرنده های آهنین وجود دارن، بی توجه هستیم و فقط به پرواز و سفر خود فکر می کنیم.
سازندگان هواپیما باید وسیله رو واسه روبرو شدن با شرایط پیچیده آماده کنن و مسائل جور واجور رو در نظر بگیرن. ما در این مقاله می خوایم به یازده نکته دور و بر هواپیماها که کمتر کسی از اونا آگاهی داره، بپردازیم. در ادامه همراه باشین تا با اونا آشنا گردید.
۱- هواپیماها واسه روبرو شدن با رعد و برق طراحی شدن
این اتفاق معمولا اتفاق می افته و اونا می تونن رعد و برق رو تحمل کنن. آمارها نشون میدن که برخورد رعد و برق با هواپیما، سالی یه بار یا هر هزار ساعت یه مرتبه اتفاق می افته. از سال ۱۹۶۳ میلادی به بعد، تا حالا هیچ هواپیمایی بر اثر اصابت رعد و برق سقوط نکرده. مهندسان این وسایل رو به شکلی طراحی می کنن که بار الکتریکی به وجود اومده به وسیله رعد، از هواپیما عبور کرده و بدون اتفاق افتادن هیچ حادثه ای، به خارج انتقال یابد.
۲- هیچ کدوم از صندلیا امن تر از دیگری نیستن
با وجود اون که تحقیقات انجام گرفته روی حوادث جور واجور، از امن تر بودن صندلیای میانی قسمت عقب هواپیما حکایت داره، اما اداره هوانوردی فدرال اعلام کرده که صندلیا از نظر ایمنی هیچ گونه فرقی با همدیگه ندارن. تحقیقات قبلی نشون می داد اندازه مرگ و میر صندلیای قسمت عقب، ۷ درصد کمتر از مکانای دیگه هواپیماست.
به هر حال، نمیشه گفت که با نشستن روی یه صندلی خاص، میشه از مرگ جون سالم به در برد. هم اینکه، سوانح هوایی خیلی کم رخ میدن.
۳- بعضی هواپیماها اتاقکی جدا واسه استراحت خدمه در نظر گرفتن
قبلا هم این موضوع رو به صورت جداگونه بررسی کردم. در پروازهای طولانی، خدمه می تونن ۱۶ ساعت به فعالیت بپردازند. هواپیماهای بوئینگ ۷۷۷ و ۷۸۷، به خاطر حل موضوع خستگی، اتاقای کوچیکی رو واسه مهمانداران و دیگه عوامل در نظر گرفتن.
افراد به این اماکن مراجعه کرده و به استراحت می پردازن. معمولا یه راه پله مخفی شما رو به درون اونا هدایت می کنه.
این اتاقا، ۶ تا ۱۰ عدد تخت خواب دارن و بعضی وقتا لوازم سرگرمی هم درون اونا دیده می شه.
۴- چرخای هواپیما واسه رو به رو شدن با سخت ترین شرایط طراحی شدن
اونا می تونن تا ۳۸ تن بار وزن رو تحمل کنن و بیشتر از ۵۰۰ بار با سرعت ۲۷۳ کیلومتر بر ساعت با زمین برخورد کنن؛ بدون نیاز به حتی یه روکش. چرخا با فشار ۱۳۸۰ کیلو پاسکال باد شدن که ۶ برابر اندازه فشاریه که واسه پر کردن لاستیک ماشینا استفاده می شه.
واسه تعویص هم کافیه مثل ماشین، هواپیما رو به وسیله جک بلند کنین.
۵- به چه دلیل خدمه پرواز هنگام فرود چراغا رو خاموش می کنن؟
وقتی که یه هواپیما در شب قصد فرود داره، خدمه نورها رو کم می کنن. یه خلبان در این رابطه میگه: “اگه نور زیاد باشه، مسافران هنگام خروج از هواپیما و روبرو شدن با تاریکی شب، دچار مشکل می شن.
هم اینکه، مهمانداران مسافران رو مجبور می کنن که پوشش پنجره خود رو بالا بزنن. این کار باعث می شه که اونا دو طرف هواپیما رو ببینن و بتونن در مواقع اظطراری، جهت مناسب واسه تخلیه هواپیما رو تشخیص بدن.
۶- با یه موتور هم میشه به پرواز ادامه داد
مردم عادی معمولا این جور تصور می کنن که یه موتور می تونه تنها نصف بار پرواز رو به دوش بکشه. این طرز فکر غلطه و اونا می تونن بدون موتور دوم هم به راه خود ادامه. ادامه دادن با یه موتور، مصرف سوخت رو زیاد می کنه و بُرد هواپیما رو هم کم می کنه.
با این حال، پرنده های آهنین واسه اینجور شرایطی آماده هستن.
همه هواپیماایی که به نقاط دور پرواز می کنن – به خصوص آنایی که از اقیانوسا و مناطق غیر عادی مانند قطبا عبور می کنن – باید از طرف اداره هوانوردی فدرال واسه ملاک «ETOPS» (فاصله ای که هواپیما می تونه با یه موتور طی کنه) مجوز دریافت کرده باشن. مثلا، یکی از اجناس بوئینگ تونسته گواهی «ETOPS-330» رو دریافت کنه.
عدد گفته شده، به این معناست که وسیله می تونه ۳۳۰ کیلومتر رو با یه موتور طی کنه.
دیگه حقیقت باحال درباره هواپیماها اینه که اونا می تونن با در نظر گرفتن «نسبت پرواز» خود، حتی بدون موتور هم فاصله زیادی رو برن. مثلا، مهندسی هوانوردی دقیق بوئینگ ۷۴۷، به وسیله این امکان رو میده که بتونه در هر هزار پا ارتفاع، ۳٫۲ کیلومتر رو به این شکل پرواز کنه؛ مسافتی که واسه سالم رسوندن مسافران به زمین، کافی به نظر می رسه.
۷- به چه دلیل در سرویس بهداشتی هواپیماها جا سیگاری هست؟
ممنوع بودن کشیدن سیگار در هواپیما، سال هاست که اجرا می شه.
اما مسافران تیز بین حتما از وجود جا سیگاری در سرویس بهداشتی هواپیماها آگاهی دارن. دلیل وجود اونا اینه که اگه کسی بر خلاف هشدارها واسه نکشیدن سیگار، اینجور کاری رو انجام داد، بتونه سیگارش رو خاموش کنه و از انداختن اون درون سطل زباله دوری کنه.
۸- چاله های کوچیک درون پنجره هواپیماها چه کاربردی دارن؟
اونا به تنظیم فشار کابین کمک می کنن. بیشتر پنجره ها با به کار گیری سه لایه آکریلیک ساخته می شن.
پنل خارجی مثل چیزی که ما توقع داریم، عناصر جور واجور رو نگه داشته و فشار داخل کابین رو حفظ می کنه.
اگه اتفاقی واسه این لایه اتفاق بیفته، پنل دوم به عنوان محافظ عمل می کنه.
چاله های کوچیکی که در پنجره داخلی قرار دارن، فشار هوا رو تنظیم می کنن. به خاطر همین، پنل دوم تا وقتی که به اون احتیاجی نباشه، کاری انجام نمی ده و سالم باقی می مونه.
۹- به چه دلیل غذای پخش شده در هواپیماها تا این حد بد مزه هستن؟
با وجود اون که خوراکیای مورد بحث ما بد مزه هستن، اما این مسئله هیچ ربطی به مواد غذایی و نوع پخت نداره. تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ میلادی انجام شد، نشون داد که محیط داخلی هواپیما، طعم و بوی غذاا رو تغییر میده و باعث می شه که شیرینی اونا کمتر احساس شه و مزه شوری زیاد شه.
هوای خشک بازیافتی درون هواپیما هم نمی تونه این مسئله رو حل کنه و رطوبت پایین، تاثیر خود رو بر طعم خوراکیا می ذاره.
براساس یافته های پژوهشای سال ۲۰۱۰ میلادی، وقتی که در هوا قرار داریم، تشخیص طعم شور از شیرین ۳۰ درصد سخت تر می شه.
۱۰- ماسکای اکسیژن چه کاربردی دارن؟
هممون دستور العملایی که مهماندار واسه به کار گیری ماسک اکسیژن هنگام اتفاق افتادن شرایط اضطراری آموزش میده رو دیده ایم. نکته ای که خدمه پرواز به شما نمی گن، اینه که ماسکا فقط واسه ۱۵ دقیقه اکسیژن دارن. این مسئله در نگاه اول کمی ترسناک به نظر می رسه، اما واقعیت اینه که زمان در نظر گرفته شده، واسه رفع خطر بسه.
ماسکای اکسیژن وقتی بیرون میان که فشار کابین دچار تغییر شه.
در اینجور شرایطی، هواپیما با کم شدن ارتفاع هم مواجه می شه و ارتفاع خود رو به کمتر از ۱۰ هزار پا میرسونه.
مردم می تونن خیلی راحت در این شرایط تنفس کنن؛ پس به اکسیژن اضافی نیاز نیس.
کاهش ارتفاعی که درباره اون صحبت کردیم، در کمتر از ۱۵ دقیقه انجام میشه و به خاطر همین، جای هیچ گونه نگرانی نیس.
۱۱- به چه دلیل هواپیماها در هوا ردپا به جا می ذارن؟
خطوط سفیدی که شما در هوا مشاهده می کنین، با نام «ابر خط» یا «contrails» شناخته می شن.
موتور هواپیماها در روند اشتعال، مقداری بخار آب رها می کنن. وقتی که بخار وارد اتمسفر سرد می شه، خطوط سفید شکل میگیره که با نام ردپای هواپیماها شناخته می شه.
این روند، مثل بخارهاییه که هنگام نفس کشیدن در هوای سرد میبینیم.
